MỘT SỐ NỘI DUNG NGHIỆP VỤ THUỘC LĨNH VỰC CÔNG CHỨNG
Trên cơ sở các kiến nghị của các cơ quan, tổ chức địa phương, Cục Bổ trợ Tư pháp (Bộ Tư pháp) có Công văn số 1099/BTTP-VP ngày 10/7/2025 trao đổi một số nội dung nghiệp vụ bổ trợ tư pháp trong đó có nội dung về công chứng điện tử.
Nội dung kiến nghị: Luật Công chứng năm 2024 đã quy định về công chứng điện tử nhằm tạo cơ sở pháp lý cho chuyển đổi số trong hoạt động công chứng. Điều này đòi hỏi công chứng viên, tổ chức hành nghề công chứng phải có tài khoản công chứng điện tử do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền cấp, có chữ ký số và có sử dụng dịch vụ cắp dấu thời gian, có đủ trang thiết bị kỹ thuật để công chứng. Ngoài ra, người yêu cầu công chứng phải có chữ ký số hợp lệ theo quy định. Tuy nhiên, theo tình hình hiện nay thì các tổ chức hành nghề công chứng chưa đủ điều kiện để cung cấp dịch vụ công chứng điện tử khi Luật Công chứng năm 2024 có hiệu lực.
Trả lời: Luật Công chứng năm 2024 đã quy định rõ điều kiện cung cấp dịch vụ công chứng điện tử (Điều 63); Nghị định số 104/2025/NĐ-CP ngày 15/5/2025 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Công chứng cũng quy định về điều kiện cung cấp dịch vụ công chứng điện tử (Điều 49) và điều kiện sử dụng dịch vụ công chứng điện tử (Điều 50). Việc cung cấp và sử dụng dịch vụ công chứng điện tử chỉ được thực hiện khi có đủ các điều kiện theo các quy định của Luật Công chứng, Nghị định 104/2025/NĐ-CP và quy định pháp luật.
Nội dung kiến nghị: Đề nghị Bộ Tư pháp quan tâm tổ chức hội nghị triển khai các nội dung mới liên quan công chứng như: công chứng điện tử (nền tảng phần mềm được cấp phép, cách thức vận hành, việc sử dụng chữ ký số và hệ thống lưu trữ điện tử...).
Trả lời: Cục Bổ trợ tư pháp sẽ có công văn triển khai Nghị định số 104/2025/NĐ-CP ngày 15/5/2025 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Công chứng, trong đó có nội dung liên quan đến công chứng điện tử để đảm bảo thực hiện thống nhất trên phạm vi cả nước.
Hiện nay, Bộ Tư pháp đang xây dựng cơ sở dữ liệu công chứng tại Bộ Tư pháp, đồng thời, một số tổ chức kinh doanh cũng đã xây dựng nền tảng công chứng điện tử. Đề nghị Sở Tư pháp chỉ đạo các tổ chức hành nghề công chứng triển khai thực hiện việc xây dựng nền tảng công chứng điện tử.
Nội dung kiến nghị: Đề nghị Bộ Tư pháp tuyên truyền cho người dân biết các quy định về công chứng điện tử, góp phần tối ưu hóa lợi ích mà công chứng điện tử mang lại.
Trả lời: Bộ Tư pháp đang chuẩn bị phát hành ấn phẩm tạp chí chuyên đề, chuyên sâu 200 trang về chủ đề” Triển khai thi hành Luật công chứng năm 2024” và một số hội nghị, hội thảo và toạ đàm về Luật Công chứng năm 2024, trong đó có nội dung về công chứng điện tử.
Liên quan đến nhiệm vụ này, Nghị định số 104/2025/NĐ-CP ngày 15/5/2025 của Chính phủ quy định chỉ tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Công chứng có giao UBND câp tỉnh có trách nhiệm “tổ chức thi hành, tuyên truyền, phổ biến pháp luật về công chứng, chiến lược phát triển về lĩnh vực công chứng” (Điểm a Khoản 1 Điều 63). Sở Tư pháp cần thực hiện và tham mưu UBND tỉnh thực hiện nội dung này.
Nội dung kiến nghị: Đề nghị Bộ Tư pháp có giải pháp đồng bộ việc thực hiện chứng thực bản sao điện tử từ bản chính giữa các ngành ở trung ương và địa phương
Trả lời: Ngày 30/11/2024, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn số 8385/VPVP-KSTTT về việc chấn chỉnh tình trạng yêu cầu cung cấp bản sao chứng thực từ bản chính khi thực hiện TIHC gửi các Bộ, ngành, địa phương, trong đó có nội dung chỉ đạo các cơ quan, tổ chức trực thuộc đẩy mạnh triển khai thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử theo Nghị định số 45/2020/NĐ-CP ngày 08/4/2020 của Chính phủ về thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử, tăng cường việc tiếp nhận, sử dụng bản sao điện tử trong giải quyết TTHC; đẩy mạnh số hóa hồ sơ, kết quả giải quyết TTHC; trả kết quả giải quyết TTHC bản điện tử.
Nội dung kiến nghị: Đề nghị Bộ Tư pháp xem xét sửa đổi, bổ sung một số nội dung tại Thông tư số 07/2020/TT-BTP ngày 21/12/2020 quy định chỉ tiết một số điều và biện pháp thi hành Nghị định số 23/2015/NĐ-CP về cấp bản sao từ số gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký.
Trả lời: Về vấn đề này, Bộ Tư pháp đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 120/2025/NĐ-CP ngày 11/6/2025 quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp và đã ban hành Thông tư số 08/2025/TT-BTP ngày 12/6/2025 quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp và phân cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp, trong đó đã sửa đổi một số quy định tại Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16/02/2015 của Chính phủ về cấp bản sao từ số gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch và Thông tư số 01/2020/TT-BTP ngày 03/3/2020 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định số 23/2015/NĐ-CP. Bộ Tư pháp sẽ tiếp tục nghiên cứu, rà soát trong quá trình hoàn thiện các quy định pháp luật về chứng thực trong thời gian tới.